Tảo Lam Là Gì? 3 Cách Diệt Tảo Lam Trong Ao Nuôi Hiệu Quả

Nước ao chuyển màu xanh đậm, nổi váng và có mùi hôi tanh là dấu hiệu báo động đỏ của sự xuất hiện tảo lam (Cyanobacteria). Loại tảo độc này không chỉ cạnh tranh oxy mà còn tiết độc tố nguy hiểm làm tôm bị sưng gan, phân lỏng và chết rải rác. Vậy thực chất tảo lam là gì và làm sao để xử lý dứt điểm mà không gây sốc tôm? Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn bạn 3 cách diệt tảo lam trong ao nuôi hiệu quả nhất 2025, từ giải pháp vi sinh an toàn đến các biện pháp hóa học cấp bách.

---

1. Dấu Hiệu Nhận Biết Tảo Lam Chính Xác

Trước khi xử lý, bạn cần xác định chính xác sự hiện diện của tảo lam để tránh nhầm lẫn với các loại tảo có lợi khác. Nếu nhận diện sai, việc xử lý nước ao tôm sẽ kém hiệu quả.

• Màu nước: Nước ao chuyển sang màu xanh đậm (như màu sơn), xanh lam hoặc xanh ngọc bích nổi váng.
• Mùi: Nước có mùi hôi tanh đặc trưng do tảo chết hoặc nở hoa.
• Trạng thái:
  • Khi trời nắng: Tảo nổi thành từng đám hoặc váng xanh trên mặt nước (gọi là tảo nở hoa).
  • Khi có gió: Tảo dồn về cuối góc ao tạo thành lớp váng dày đặc.
• Đặc điểm nhận dạng: Tảo lam có dạng sợi hoặc dạng hạt. Khi sờ vào nước cảm thấy nhớt như có lớp keo. Đây là dấu hiệu nước bị nhiễm bẩn hữu cơ nặng, cần tham khảo cách xử lý nước ao tôm bị nhớt ngay lập tức.

Nếu thấy tôm giảm ăn, phân lỏng, gan tụy sưng hoặc nhợt nhạt đi kèm màu nước xanh đậm, khả năng cao tôm đã bị nhiễm độc tố tảo lam.

2. Nguyên Nhân Bùng Phát Tảo Lam

Hiểu nguyên nhân gốc rễ giúp bạn ngăn chặn tái phát sau khi diệt.

1. Dư thừa dinh dưỡng (Phú dưỡng hóa): Tỷ lệ Nitơ và Phốt pho (N:P) mất cân đối. Khi hàm lượng Phốt pho tăng cao (tỷ lệ N:P < 10:1), tảo lam sẽ phát triển mạnh mẽ.
2. Thức ăn dư thừa: Lượng đạm từ thức ăn thừa phân hủy sinh ra nhiều muối dinh dưỡng nuôi tảo. Bạn nên xem lại cách quản lý thức ăn hoặc sử dụng chất dẫn dụ để tôm bắt mồi tốt hơn, giảm dư thừa.
3. Thời tiết: Nắng nóng kéo dài, nhiệt độ nước cao (>28°C) tạo điều kiện lý tưởng cho tảo lam quang hợp và sinh sản.
4. Đáy ao bẩn: Lớp bùn đáy tích tụ lâu ngày là kho chứa dinh dưỡng cho tảo. Việc xử lý đáy ao nuôi kém là nguyên nhân hàng đầu.

3. Top 3 Cách Diệt Tảo Lam Trong Ao Nuôi (Từ An Toàn Đến Cấp Bách)

Phương Pháp 1: Cắt Tảo Bằng Chế Phẩm Sinh Học (Khuyên Dùng)

Đây là phương pháp an toàn nhất, bền vững và không gây sốc cho tôm/cá.

Cơ chế: Sử dụng vi sinh vật có lợi (đặc biệt là dòng Bacillus và Bacillus subtilis) để cạnh tranh dinh dưỡng trực tiếp với tảo lam và phân hủy mùn bã hữu cơ. Ngoài ra, việc bổ sung Enzyme giúp cắt nhỏ nguồn thức ăn của tảo nhanh hơn.

Lưu ý: Cần chạy quạt nước hết công suất khi đánh vi sinh vào ban đêm để tránh thiếu oxy cục bộ.

Phương Pháp 2: Kiểm Soát Bằng Biện Pháp Cơ Học & Vật Lý

Phù hợp khi mật độ tảo chưa quá dày hoặc dùng kết hợp với phương pháp sinh học.

• Thay nước: Thay 30% lượng nước trong ao mỗi ngày.
• Xi phông đáy: Hút bỏ bùn đáy liên tục.
• Vớt xác tảo: Dùng lưới vớt xác tảo tàn nổi trên mặt nước để tránh ô nhiễm thứ cấp. Đây cũng là một bước quan trọng trong quy trình xử lý rong trong ao nuôi tôm nếu ao bạn gặp cả vấn đề về rong.

Phương Pháp 3: Xử Lý Hóa Học (Chỉ Dùng Khi Cấp Bách)

Chỉ áp dụng khi tảo nở hoa quá dày, đe dọa trực tiếp đến đàn tôm và phương pháp sinh học không kịp tác dụng.

4. Quy Trình Xử Lý Sự Cố “Sập Tảo” (Tảo Chết Đồng Loạt)

Khi diệt tảo (đặc biệt bằng hóa chất), tảo chết đồng loạt sẽ giải phóng lượng lớn độc tố và khí độc như Amoniac (NH₃), NO₂. Bạn cần làm ngay:

1. Vớt xác tảo: Vớt ngay váng tảo chết nổi trên mặt nước.
2. Tăng oxy: Chạy quạt nước 24/24 để cung cấp oxy, ngăn chặn tình trạng tôm nổi đầu.
3. Hấp thu độc tố:
   • Sử dụng Yucca (như sản phẩm Yucca Best Liquid) để hấp thu khí độc cấp tốc.
   • Đây là bước quan trọng nhất trong cách xử lý khí độc ao tôm sau khi cắt tảo.
4. Ổn định môi trường: Kiểm tra lại pH và độ kiềm. Nếu pH biến động, sử dụng Vôi sống (CaO) hoặc Dolomite để cân bằng lại hệ đệm.
5. Phục hồi đường ruột: Sau 24h, trộn men tiêu hóa vào thức ăn để bảo vệ đường ruột tôm khỏi độc tố tảo lam.

5. Kết luận & Giải Pháp Đề Xuất

Tảo lam là “kẻ thù thầm lặng”. Chiến lược tốt nhất là Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Để xử lý triệt để và an toàn, bạn nên ưu tiên sử dụng các giải pháp sinh học:

Bạn cần tư vấn thêm về phác đồ xử lý cho ao nuôi cụ thể của mình? Hãy để lại thông số môi trường bên dưới!